Filosofie op rails

HoRa van Motell Rijnen is een van de boeken uit de laatste Boek 10 reeks van Godijn Publishing. Het is een van de drie science fiction/fantasy titels uit deze reeks. Geen slechte score als je bedenkt dat er zeker geen 30% fantastiek in de boekhandels ligt.

De achtergrond van het verhaal is interessant. Het is een soort “urban science fiction”; een verhaal dat zich afspeelt in onze samenleving waar van buitenaf science fiction invloeden insluipen. Die komen met name voor in de vorm van Max: een mysterieuze persoon die op een heleboel punten in het leven van hoofdpersoon Manuel opduikt. Dat die punten weinig met elkaar te maken hebben (behalve Manuel) roept een heleboel vraagtekens op over het personage van Max. Dus de vraag wie hij is, drijft het eerste deel van het boek. De ontknoping daarvan heeft te maken met de verre planeet HoRa. Dit leidt tot een aantal filosofische verhandelingen over tijd en de dood. Een beetje zweverig als het niet je ding is, maar het brengt alles op een manier samen die goed past binnen het boek.

De setting en de achtergrond zijn een goed beginpunt, maar hoe is het met de rest van het boek gesteld? Qua plot en personages is het een stuk zwakker. Plot is er amper: er gebeurt natuurlijk wel wat, maar er is weinig conflict en spanning. Dramatische momenten genoeg, maar het is alsof de hoofdpersoon in een achtbaan zit. Allerlei dingen overkomen Manuel, maar hij krijgt weinig ruimte om echt keuzes te maken. Als lezer zit je nergens met geknepen billen te hopen dat het allemaal goedkomt.

Naast de tragiek in zijn leven is Manuel iemand die het allemaal best goed voor elkaar heeft. Er is geen vrouw in het boek die niet met hem het bed in duikt. Zelfs als hij het enorm afhoudt eindigen ze tussen de lakens (al is het alleen om te slapen). Dus ook hier is het nooit de vraag of iets wel gaat lukken, Manuel lijkt soms meer een rijdier dan een mens.

Vooral in de dialogen blijkt dat het boek meer een vehikel is voor bepaalde ideeën dan een verhaal. Het aantal keren dat een personage iets zegt in de trant van “de meeste mensen zouden je nooit geloven, maar ik geloof jou wel” is veel te groot. Als de meeste mensen Manuel echt niet zouden geloven, laat dat dan zien. Voer iemand op die weerstand biedt en laat Manuel dat overwinnen. Nu lijkt het allemaal een soort Truman show waarin Manuel het middelpunt van de hele wereld is.

Dit soort dialogen zijn ook voorbeelden van As you know bobs en maken veel Tell don’t show “overtredingen”. De dialogen staan puur in dienst om Manuel een platform te geven, ze komen niet over als gesprekken die mensen in het dagelijks leven voeren.

Als er een ding is wat de premisse van dit boek ondergraaft dan is het dat alles te makkelijk gaat. Dan heb ik het niet alleen over de vrouwen, maar het is een soort thema dat door het boek heen loopt. Als de interessante filosofische en astronomische ideeën echt een goed platform hadden moeten krijgen, dan had het verhaal beter uitgewerkt moeten worden. Met conflict, met sterke personages met een eigen mening en met dialogen waarin je menselijkheid ziet. Nu is het een verzameling ideeën over de wereld waar je als lezer in kunt duiken, maar een echt verhaal wordt het nooit.