De data achter de Harland Awards 2015

2016 is bijna voorbij en de inzending voor de Harland Award voor boeken 2016 is in volle gang. Dit lijkt me een mooi moment om terug te blikken op de inzendingen van vorig jaar en eens kijken wat daarmee aan de hand is. Ik heb de lijst met titels van de site van de Harland Awards gehaald en de gegevens aangevuld met genre en type uitgeverij.

Laat ik voorop stellen dat ik hier geen wetenschap probeer te bedrijven. Maar de cijfers visualiseren kan ons allicht iets leren over het landschap van de Nederlandstalige fantasy.

De lijst van inzendingen bestaat uit 41 boeken, waarvan vijf de shortlist haalden. Ik weet niet of er meer fantasy is uitgegeven die niet ingezonden is voor de Harland Award, maar gezien de diversiteit van de boeken kan ik niet zeggen dat een bepaald segment uit de industrie zich ervan heeft onthouden.

Genre

De eerste opdeling die te maken is, is op basis van genre:

Niet van alle boeken is duidelijk welk genre het is. Meestal heb ik de gegevens van Hebban gebruikt. Fantasy is de grootste speler, maar wordt op de voet gevolgd door YA. SF wordt er blijkbaar maar weinig in boekvorm geschreven in het Nederlands. De categorie ‘Anders’ beslaat boeken die op Hebban een ander genre hebben dan de eerder genoemde drie, en waar ik geen goede gok durfde te maken. Dit zouden magisch realistische romans kunnen zijn, of romans die nergens anders passen.

Overigens maakt Hebben geen onderscheid tussen fantasy en horror, dus die zitten hier door elkaar.

Als we kijken naar de shortlist dan blijven alle genres vertegenwoordigd:

Het meest opvallend is dat YA het meest voorkomt, maar in een groep van vijf titels zegt dat niet veel. Alle genres zijn vertegenwoordigd op de shortlist, wat erop wijst dat er voor elk wat wils is bovenaan de voedselketen van de Nederlandstige fantasyliteratuur.

Uitgevers

Een onderscheid dat ik zelf interessant vind, is op basis van soort uitgever:

Ik maak hier het volgende onderscheid:

• grote uitgevers: grote namen als Luitingh Sijthoff en Querido
• kleine uitgevers: uitgeverijen die op een reguliere manier werken, maar een klein fonds hebben, meestal alleen fantasy
• vanity: boeken die zijn uitgegeven waarvoor de auteur zelf betaald heeft, maar niet zelf de uitgever is
• self publishing: auteurs die zelf een dikke vinger in de pap hebben bij de uitgave van hun boek
• kinderen: uitgeverijen die met name kinderboeken uitgeven

We zien hier dat kleine uitgeverijen het vaakst voorkomen. Dat wijst erop dat de grote uitgeverijen zich niet zoveel richten op fantasy. Toch komen zij nog op de tweede plaats.

Van de schrijvers die niet bij een reguliere uitgeverij zitten, zijn er iets meer die het zelf doen, dan die een betaalde uitgeverij inschakelen.

Dat er nog wat uitgeverijen van kinderboeken bijzitten, lijkt in lijn te zijn met het grote aantal YA boeken.

Als we de poel reduceren tot de shortlist wordt het wel interessant:

We zien hier dat alleen reguliere uitgeverijen overblijven. Het merendeel zijn zelfs de grote uitgeverijen. Van minder dan een kwart tot meer dan de helft. Ook hier geldt dat vijf boeken erg weinig is om definitief iets over te zeggen, maar het lijkt erop dat boeken van een reguliere uitgeverij de voorkeur hadden van de jury.

Schrijvers

Een laatste analyse die mij interessant leek is te kijken naar wat voor schrijvers rondlopen in de Nederlandstalige fantasy:

De ‘Anders’ is een duo van man en vrouw, verder zien we dat er iets meer vrouwelijke schrijvers zijn dan mannen.

Al met al wat interessante weetjes over de boeken die vorig jaar zijn uitgekomen. Ik hoop dat de Harland Awards weer met zo’n uitgebreid overzicht van titels komt. Dan kan ik nog een keer zo’n analyse maken en kunnen we de jaren met elkaar gaan vergelijken.