Totem Over Nederlandstalige fantasy

Invocatie roept te veel op

Invocatie — Jürgen Snoeren

Het is moeilijk voor mij om een recensie van Invocatie te schrijven, want ik wil het graag een goed boek vinden. Het is epische fantasy zonder te vervallen clichés. Het staat niet bol van de kromme zinnen waardoor ik het boek in een hoek wil smijten. Op geen enkel moment heb ik me echt verveeld en het was niet vervelend om te lezen.

Ik wil het een goed boek vinden, maar het lukt me niet. Het is aardig, maar meer helaas niet.

Waar dat aan ligt, komt neer op een probleem: het boek probeert te veel, maar doet te weinig. Een vergelijking die steeds in mijn hoofd bleef terugkomen is met Het Laatste Keizerrijk (eerste deel van de Mistborn serie) van Brandon Sanderson. Het is epische fantasy in een setting die net iets anders is. Een van de hoofdpersonen is een jonge dievegge. Er is een complex magiesysteem (hoewel het niet zo gedetailleerd besproken wordt als dat van Sanderson). En naast het avontuur zijn er politieke spanningen die het hoofd geboden moeten worden. Maar waar Sanderson duidelijk kiest voor het avonturenverhaal als drijvende kracht en de spanning aan de hand darvan doorvoert, blijft Invocatie zwalken van het ene naar het andere verhaal zonder ergens echt voor te gaan.

Eén van de schuldigen is de achterflap die een spannend plot belooft waarin een demon ontsnapt en opgejaagd moet worden. Dat gebeurt uiteindelijk ongeveer halverwege het boek en vanaf dat moment speelt de demon af en toe een rol op de achtergrond (hoewel de personages die hij manipuleert wel belangrijk zijn). Voor een lezer is het niet te hopen dat het spannende moment waarmee je het boek probeert te verkopen pas halverwege begint. Gelukkig opent het boek ook met een spannende scène, maar een avonturenverhaal wordt het nooit. Het was eigenlijk pas toen ik me dat realiseerde op pagina 150 ongeveer, dat ik het boek weer wat leuker begon te vinden. Want als je het leest als een meer politiek verhaal, dan werkt het al iets beter.

Plot

Er zijn eigenlijk twee plots in Invocatie. De ene is het avonturenplot van Feri als dief en strijder tegen krafters en de demon. Dit is het plot dat achterop het boek staat aangekondigd en het plot dat ik dacht te gaan lezen. De actiescenes zijn echter zodanig verspreid door het boek dat er van pompende adrenaline geen sprake is. Af en toe zet de actie aan, maar net zo snel is het weer voorbij en worden er politieke spelletjes gespeeld, oorlog gevoerd, of onderzoek gedaan naar wat er nou eigenlijk gaande is.

Het tweede plot speelt dus een grotere rol: de machtsstrijd die zich afspeelt in het land Fels en met name de stad Felswyck waar die uitmondt in een burgeroorlog. Dit plot krijgt te veel aandacht om een achtergrond te zijn bij het avontuur, maar is te groots om echt goed uit de verf te komen binnen de manier waarop het verteld wordt. Zo worden sommige vechtscenes gewoon overgeslagen, terwijl daar juist de actie en de politieke situatie bij elkaar zouden kunnen komen.

Er zijn een aantal subplots, maar die worden maar sporadisch aangestipt. Er is een soort cultus die een paar keer voorkomt, maar die nooit echt belangrijk wordt. Er is Feri’s achtergrond, die nooit duidelijk genoeg wordt. Ook hier zie je dat er veel wordt opgevoerd, maar weinig wordt afgemaakt.

Invocatie heeft geen einde

Tot slot is het verhaal geen deel een van een tweeluik, maar gewoon een half verhaal. Het heeft namelijk geen einde. Het is natuurlijk logisch dat er wat dingen open blijven staan als opmaat naar deel twee. Invocatie sluit echter helemaal geen plotlijnen af en daardoor is het einde teleurstellend.

Personages

Invocatie volgt de handelingen van drie personages: de al genoemde Feri, Osser, een soort undercover agent, en Isse, de dochter van de leider van Fels. De personages lijken te lijden onder de veelheid van plot die ze moeten verwerken. Het duidelijkst blijkt dat bij Feri, maar ook Osser en Isse hebben er soms last van dat ze niet duidelijk zijn in hun dromen en angsten, maar vooral dingen doen die voor het verhaal belangrijk zijn.

Feri’s rol is de actieheld, wat vreemd is in een verhaal dat voor een groot deel uit politiek bestaat. Aan de andere kant is zij wel degene die de verschillende plots aan elkaar verbindt. Helaas gebeurt dat doordat zij een pion is van mensen die het politieke spel aan het spelen zijn. Dat lijkt haar echter niet teveel dwars te zitten. Je zou denken dat ze haar best doet te ontkomen aan de mensen die haar in hun greep hebben, maar dat doet ze niet. Haar andere motivatie is haar haat jegens krafters, maar die weerhoudt haar er niet van het grootste deel van het boek samen te werken met een krafter. Zo lijkt ze meer door het plot voortgestuwd te worden, dan dat ze echt een persoon is.

Iets dat mij stoorde gedurende het verhaal is de nadruk die erop wordt gelegd dat de drug die Feri gebruikt erg negatieve bijwerkingen heeft. Maar ze komt bijna het hele boek door met het gebruiken van meer en meer drugs, zonder dat die bijwerkingen echt een rol spelen.

De bijpersonages komen beter uit de verf. Vooral de tweeling Missa en Marcus zijn leuk geschreven en geven het verhaal wat humor en extra actie. Wat dat betreft lijkt het dat de hoofdpersonen leiden onder de structuur van het plot, waar ze vooral nodig zijn om de politiek, de oorlog en ook nog het avonturenverhaal voort te stuwen.

Een personage Opa noemen is trouwens een heel goede manier om mij elke keer uit het verhaal te trekken door me aan mijn grootvader te laten denken. De lijst met personages voorin stemde me ook niet hoopvol. Het is juist de taak van een schrijver om de personages zo tot leven te laten komen, dat je ze niet voorin hoeft op te zoeken.

Wereldbouw

Toen ik las dat Invocatie gebaseerd was op een oude rollenspelwereld hield ik mijn hart vast. Je leest nogal eens dat een beschrijvingen van rollenspellen geen goede boeken oplevert. Ik heb het idee dat Invocatie daar last van heeft. De wereld heeft veel details, maar vaak niet de details die er toe doen. Er worden veel geweren opgehangen, die lang niet allemaal van Chekov zijn. Aan de andere komen er dingen uit de lucht vallen, alsof ze voor de auteur zo duidelijk waren dat hij er niet bij stil heeft gestaan dat een lezer iets mist. Ook zonde is de beschrijving van een volk waarin iedereen oorlogszuchtig is. Je zou denken dat er vandaag de dag met meer subtiliteit over groepen mensen geschreven wordt.

De wereld is zeker niet cliché

Hoewel de wereldbouw niet perfect uit de verf komt, is de wereld interessant. Er zijn verschillende politieke groeperingen, verschillende steden en een geschiedenis die niet een op een overkomt met de onze. De wereld is zeker niet cliché en er is een uitgestrekte wereld buiten wat de personages direct meemaken. Door de combinatie van barbaars-achtige stammen, magische technologie en een setting die zich vooral in een stad afspeelt, is het een interessante wereld om in te duiken.

De belangrijkste magie, Kraft, heeft veel diepgang, maar wordt vooral gebruikt door tegenstanders van de hoofdpersonen. Daardoor wordt niet helemaal duidelijk wat ermee kan en wat de beperkingen zijn. Als magie-systeem-liefhebber had ik graag iets meer gezien, maar het dient het verhaal goed op deze manier. Het is alleen jammer dat Feri’s omgang ermee wat minder uitgewerkt lijkt, en voor iedereen een verrassing is. De Shanti magie van Isse heeft wel duidelijke fysieke beperkingen en vormt geen deus ex machina, dus ook de magie maakt het boek interessant om te lezen.

Stijl

Het boek moet het niet hebben van een uitbundige schrijfstijl, maar dat is in dit geval een zegen. Dit deed me ook denken aan Sanderson, die zeker in zijn oudere boeken het schrijven als kunst op de achtergrond laat verdwijnen om zijn plot en wereldbouw de ruimte te geven. Er gebeurt in Invocatie al zoveel, dat het voor mij geen probleem is dat er geen literaire acrobatiek aan te pas komt. Het is een goed leesbaar boek, dat maar zelden struikelt over kromme zinnen en uitdrukkingen als ‘fortuin maken’.

Wel storend zijn de sprongen in de tijd die af en toe gemaakt worden, zonder dat dat duidelijk is. Zo eindigt een hoofdstuk vanuit een nieuw perspectief ineens op hetzelfde moment als het vorige hoofdstuk, waardoor dan pas echt duidelijk is dat twee keer hetzelfde gevecht beschreven is. Hier was een goede hint wel handig geweest, zodat de chronologie van het verhaal duidelijk is.

De spreekstijl van de Midrasj is een goed voorbeeld waar de stijl wel tot zijn recht komt. Ze spreken duidelijk op hun eigen manier, wat blijkt uit de meeste zinnen die ze eindigen met ‘nee’. Dat soort spelletjes vind ik leuk en zijn een subtiele manier om wereldbouw en personages neer te zetten met maar weinig woorden.

Conclusie

Invocatie is een boek dat een heleboel goede dingen probeert te doen, maar daardoor verdwaalt het verhaal in een wirwar van plots en intriges die geen duidelijk doel en vooral geen duidelijk einde hebben. Als het allemaal wat strakker was geweest, was er een verhaal uitgekomen dat veel beter overeind bleef. Zoals het nu is moet het het vooral hebben van de wereldbouw, en een paar interessante personages. Dat leidt tot een aardig boek, maar het maakt de beloftes van de achterflap niet waar.

Ben je op zoek naar een verhaal met politieke intrige in een niet-standaard fantasy-wereld met interessante magie, dan is Invocatie de moeite waard. Wil je meer een spannend avontuur met veel actie, dan is het wellicht niet het boek waar je naar op zoek bent.

Invocatie
Jürgen Snoeren
Bestel op bol.com