Waar is de urban fantasy?

Een van de subgenres die in het Nederlands een ondergeschoven kind lijkt te zijn is urban fantasy. Veel van wat er op de markt komt is epische fantasy met een middeleeuws-aandoende setting met daarnaast wat horror. Dat is jammer, want urban fantasy is lekker fris, net wat anders en heeft wat kenmerken die het uniek maken. Misschien ligt het aan de bekendheid, dus eerst even een spoedcursus urban fantasy.

Wat is urban fantasy?

Urban fantasy combineert elementen uit drie genres: thriller, horror en natuurlijk fantasy. Vaak is de belangrijkste drijver van de plot vergelijkbaar met die van een thriller. Er is een mysterie dat opgelost moet worden, vaak een moord of misdaad, zoals in een klassieke detective. Zoals de naam van het genre aangeeft is de setting bijna altijd een stad en speelt het verhaal zich meestal af in de moderne tijd.

De horror in een urban fantasy is vooral aankleding. Dat komt vaak in de vorm van monsters zoals zombies, vampiers en weerwolven. De belangrijkste reden dat een boek urban fantasy is en geen horror, is dat het niet bedoeld is om bang te maken. Niet dat het altijd goed moet aflopen, maar het belangrijkste doel is niet angst aanjagen. De moderne stad kan best eng zijn en dat gevoel probeert de urban fantasy wel degelijk te vangen.

Het fantasy genre vormt in feite de brug tussen thriller en horror (hoewel je de horror al als subgenre van een brede definitie van fantasy kan zien). De wereldbouw, de rol van de heldin of held, en het feit dat het geen echte horror is, betekent dat deze verhalen het best te classificeren zijn als fantasy. In de bekende serie Dresden Files is de hoofpersoon een tovenaar. Dat is een rol die in traditionele fantasy ook voor komt. Er zijn dus zeker overeenkomsten met traditionele fantasy.

Een buur van de urban fantasy is paranormal romance, waar een romantisch verhaal de hoofdlijn van het verhaal vormt, in plaats van een mysterie. Maar de overgang tussen de twee is geen harde lijn. Urban fantasies met een romance komen zeker voor, en paranormal romances kunnen prima spannend zijn.

Urban fantasy in het Nederlands

De Amerikaanse Dresden Files serie van Jim Butcher (een van mijn favoriete series) loopt sinds 2000 en bestaat uit 15 romans en een bundel met korte verhalen. En er zijn nog veel meer van dat soort series zoals de Anita Blake serie van Laurell K. Hamilton, de Mercy Thompson serie van Patricia Briggs en de Rivers of London serie van de Brit Ben Aaronovitch. Allemaal series die het goed doen en een heleboel bevatten veel boeken. Het voelt als een gemiste kans dat dit soort boeken niet in het Nederlands geschreven worden.

Thrillers doen het goed in Nederland en er is veel aandacht voor, maar die populariteit vertaalt zich niet direct naar urban fantasy. Dat terwijl de bovengenoemde series in het Engels het uitstekend doen. Er is sinds kort in Nederland uitgeverij Urban (onderdeel van Fontein) die probeert dit subgenre van de grond te krijgen. Dat doen ze vooral met vertaald werk, zoals onder anderen de Mercy Thompson serie. In het verleden zijn de eerste paar delen van de Dresden Files vertaald, maar dat lijkt geen succes te zijn geweest, want er ontbreken een heleboel boeken.

Styx van Bavo Dhooge is een van de weinige oorsponkelijk Nederlandstalige romans die ik in het urban fantasy genre heb kunnen vinden. Het is zeker niet mijn favoriete uitvoering, maar het verhaal speelt mooi met een unieke setting voor een genreverhaal (in dit geval Oostende) en is op die manier heel authentiek. Het recent verschen Heksenhoeve lijkt ook in dit subgenre te passen, maar heb ik nog niet gelezen.

Ik zou het geweldig vinden als oude steden als Amsterdam of Utrecht de plaats zouden zijn voor dit soort verhalen. Het zijn perfecte lokaties voor het bovennatuurlijke om ons dagelijks leven binnen te dringen. Welke personages verschijnen dan om deze nieuwe uitdagingen het hoofd te bieden. Dus schrijvers, ik roep jullie op om urban fantasy te gaan schrijven. Een geïnteresseerde lezer heb je sowieso.